Regelmatig lezen we tegenwoordig online ronkende artikelen waarin de verkoopcijfers van elektrische auto’s een negatief beeld lijken te laten zien. Bovendien kondigen autofabrikanten aan sommige investeringen op een lager pitje te zetten en langer door te gaan met traditionele producten. Maar is dat wel het hele verhaal? In de reacties op Autonieuwssites lijkt de discussie tussen benzine- en EV fanaten bovendien alsmaar explosiever te worden, alsof er binnenkort welhaast iets moet gebeuren. In dit artikel een korte beschouwing.
Allereerst de alarmende verkoopcijfers. Binnen de Europese automarkt, zijn er een aantal landen zeer toonaangevend. Eén van die landen, is uiteraard Duitsland. Niet geheel ontoevallig is recent de subsidieregeling op nieuwe EVs in Duitsland gestopt. Nu weet je ook direct waar de slechte verkoopcijfers vandaan komen; want in veel andere Europese landen, waaronder het Verenigd Koninkrijk, Scandinavië, en ook Nederland presteert de elektrische auto nog steeds erg goed en is het marktaandeel groeiende. Zonder subsidie, is een EV in Duitsland een veel minder interessant product dan in Nederland. Benzine- en dieselauto’s worden er niet geplaagd door marktverstorende belastingen als de Nederlandse BPM, die de prijs van veel brandstofauto’s als het ware verhoogt met een ‘boete’. Tevens is de MRB in Duitsland veel lager, waardoor een vrijgestelde EV niet hetzelfde voordeel oplevert als bij ons. Stel je eens voor dat de Nederlandse overheid ineens zou stoppen met zowel de SEPP aanschafsubsidies, men de MRB niet getrapt maar ineens verhoogt naar 100%, en er bovendien BPM op aankoop bijkomt. Ook in Nederland zou het dan een moeilijk verhaal worden. De Duitse koper kijkt gewoon naar de portemonnee, en ziet dat het nu geen gunstig moment is over te stappen. Los van wat je daarvan vindt; is dat het eerlijke verhaal. Het gaat echt vooral om de centen. Er heeft niet ineens een collectief bezinningsmoment plaatsgevonden waardoor de Duitser ineens heel anders denkt over elektrische auto’s.
De grap is natuurlijk dat Duitsland niet alleen een belangrijk land is voor autokopers, maar ook voor autofabrikanten. Door de momenteel lastige situatie op de thuismarkt voelen veel Duitse producenten, zoals de VW Groep en Mercedes-Benz, momenteel niet de noodzaak vol in te zetten op de transitie. Het zijn immers winstgedreven ondernemeningen, en het is slecht voor de cijfers tegen beter weten in te zetten op een segment wat in je belangrijkste afzetmarkt momenteel niet loopt. Dat brengt ons ook tot het inzicht dat de eerdere lofzang die veel Duitse automerken zongen over de EV nu pijnlijk onthuld wordt als een soort selectief idealisme; men heeft er enkel ‘zin in’ als het wat oplevert. Rationeel bijzonder goed te begrijpen, maar niet helemaal in lijn met de roze-wolken-taal die eerder uitgeslagen werd. Andere merken, zoals Volvo, kunnen al niet meer terug omdat ze besloten hebben geen brandstoftechniek meer te ontwikkelen. De Duitse merken waren nog niet zover, en hebben nu dus de mogelijkheid op de rem te trappen. Ook hier draait het dus wederom vooral om geld.
Maar hoe moet het dan in Nederland? Veel autokopers zien met lede ogen aan hoe EV’s weliswaar betaalbaarder worden maar nooit de prijzen zullen halen die instappers vroeger kostten. De crux hierbij is dat auto’s sowieso over de laatste tien jaar te snel duur zijn geworden. De inflatie op de automarkt is veel forser dan dat inkomens gestegen zijn, waardoor mensen ‘niet mee kunnen’. Niet zo lang terug kocht je een nieuwe Citroen C1 voor onder de 10k, soms nog met een slooppremie voor je oude gebakje waardoor het helemaal interessant werd. Een grote gezinswagen zoals de Passat, had je amper tien jaar geleden (2014!) nog voor 25k. Nu mag je blij zijn met een kale Polo voor dat geld. Dit is een bijzonder lastige situatie, wat ook mede de oorzaak is van het oude Nederlandse wagenpark en de sterke occasionmarkt. Overheden en autofabrikanten samen zullen moeten proberen auto aanschaf weer betaalbaarder te maken, om de gewenste transitie niet te hinderen. Auto’s als de nieuwe Citroën C3 zijn een stap in de goede richting; maar het zal nog goedkoper moeten als we de massa’s mee willen krijgen. Verzaken kan, maar dan gaat China er met de buit vandoor, en dat is onderwerp voor een ander artikel.